Veiligheidsverplichtingen voor werkgevers inzake asbest| Asbestfonds

Aan welke veiligheidsplichten inzake asbest moet u voldoen als werkgever ?

Als werkgever bent u verplicht uw werknemers te beschermen tegen de risico's van blootstelling aan asbest.

Als werknemers kans lopen op een blootstelling aan asbest tijdens werkzaamheden moet er een risicoanalyse uitgevoerd worden. Als hieruit blijkt dat er effectief asbest in het gebouw aanwezig is, moet er een beheersprogramma opgemaakt worden. Dit programma omvat alle te nemen preventiemaatregelen om het risico op blootstelling zo miniem mogelijk te maken en wat en bepaalt wat met het asbesthoudend materiaal zal gebeuren.

Ook bent u als werkgever (niet als verhuurder of eigenaar van een gebouw) verplicht om een asbestinventaris op te stellen voor het gebouw. Hiertoe hebt u verschillende mogelijkheden:

U kan dit zelf opstellen in samenwerking met uw preventieadviseur
U kan een beroep doen op een expert die werkzaam is bij een erkend asbestlabo

U moet deze inventaris zowel voorleggen aan uw eigen werknemers, als aan werknemers die werkzaamheden zullen uitvoeren in het gebouw. Wanneer er risicovolle of beschadigde asbesttoepassingen ontdekt zijn in uw bedrijf, moet u de nodige preventieve maatregelen nemen om deze te verwijderen (fixeren van de toepassingen met een fixeermiddel, tijdelijk inkapselen van het asbest, de ruimte verzegelen, ...)

De regionale externe directies van de dienst Toezicht op het Welzijn en het Werk controleren of werkgevers hun veiligheidsplichten nakomen.

Naast deze plichten op federaal niveau, die u kan terugvinden op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg, zijn er nog een aantal specifieke bijkomende verplichtingen per gewest. Deze kan u hier raadplegen.

Wat moet u doen alvorens uw werknemers starten op een werf waar asbest aanwezig is?

Welke beschermingsmaatregelen u moet nemen, wordt bepaald door het type handelingen dat uw werknemers zullen uitvoeren.

Er bestaan 3 type handelingen:

Sporadische handelingen
Eenvoudige handelingen
Verwijderingen waarvoor een erkend asbestverwijderaar verplicht is

Sporadische handelingen

Hieronder verstaan we volgende activiteiten:

Korte onderhoudsactiviteiten van hechtgebonden asbesttoepassingen waarbij geen asbestvezels kunnen vrijkomen
Niet-beschadigde asbesttoepassingen verwijderen waarvan de asbestvezels stevig zijn ingekapseld in cement of in een ander materiaal, zonder ze stuk te maken
Asbesthoudende materialen in goede staat inkapselen en omhullen
Luchtmetingen uitvoeren of stalen nemen om te controleren of een bepaald materiaal asbest bevat

Als uw werknemers louter sporadische handelingen uitvoeren zijn enkel de algemene voorzorgsmaatregelen van toepassing.

Eenvoudige handelingen

Hieronder verstaan we het verwijderen van volgende asbesttoepassingen:

Hechtgebonden asbest die niet beschadigd is of waarbij er geen vezelachtige structuren zichtbaar zijn en waarbij verwijdering geen aanleiding geeft tot een wijziging van de toestand
Hechtgebonden asbest die beschadigd is of waarbij er vezelachtige structuren zichtbaar zijn en die verwerkt zijn in een buitentoepassing waarbij geen derden aanwezig zijn, voor zover de verwijdering geen aanleiding geeft tot een wijziging van de toestand
Asbesthoudende dichtingen of pakkingen
Asbesthoudende koorden en geweven materialen
Asbesthoudende remvoeringen en analoge materialen
Losgebonden asbesthoudend plaatmateriaal, asbestkarton, voor zover het asbest gefixeerd is en het eenvoudig gedemonteerd, weggenomen en verpakt kan worden zonder de asbesthoudende materialen te breken of te beschadigen
Asbestcontaminatie van een lokaal, ruimte, gebouw of technische installatie waarbij er geen zichtbare asbestresten aanwezig zijn, voorzover het lokaal, de ruimte, het gebouw of de technische installatie gereinigd wordt met stofzuigers met een absoluutfilter en door middel van vochtige doeken

Als uw werknemers eenvoudige handelingen met asbest uitvoeren op een werf moet u een aantal formaliteiten vooraf in orde brengen:

Maak 15 kalenderdagen voorafgaand aan de werken melding bij de externe directie Toezicht op het Welzijn op het Werk en het e-loket 30 bis van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.

Deze melding moet volgende zaken omvatten:

Ligging van de bouwplaats
Type en hoeveelheid asbest waaraan wordt blootgesteld
Beschrijving van de werkzaamheden en van de toegepaste technieken
Aantal betrokken werknemers
Begindatum en duur van de werken
Beschrijving van de maatregelen die genomen worden om de blootstelling aan het asbest te beperken

Maak een destructieve asbestinventaris op en laat een risicoanalyse uitvoeren
Maak een werkplan op voor alle activiteiten waarbij een overschrijding van de grenswaarde van asbest mogelijk is (evaluatie van de methode aan de hand van luchtmetingen). Neem daarin alle technische preventiemaatregelen op die genomen zijn, alsook de informatie die aan de werknemers moet doorgegeven worden. Probeer de blootstelling van uw werknemers te beperken en voorzie hen van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen en beschermkledij.
Maak een personeelsregister op van werknemers die aan asbest blootgesteld kunnen worden tijdens de werkzaamheden en informeer hen over de aard van de werkzaamheden.
Zorg ervoor dat elk van uw werknemers over een opleidingsattest eenvoudige handelingen beschikt. Dit attest is jaarlijks te hernieuwen door het volgen van een opleiding van 8 uur over de risico's en preventiemaatregelen inzake asbest.
Stuur uw werknemers op jaarlijkse gezondheidscontrole bij de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Indien een voortgezet gezondheidstoezicht (voorafgaand onderzoek, periodieke herbeoordeling, en een medisch dossier dat 40 jaar bewaard blijft) nodig is, bent u als werkgever verplicht dit op te volgen.

Verwijderingen waarvoor een erkend asbestverwijderaar verplicht is

Andere verwijderingen waarbij de couveuse of hermetisch afgesloten zone methode vereist is.

Indien u laatstgenoemde activiteiten wilt uitvoeren moet u een aanvraag indienen bij de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg om als onderneming erkend te worden voor de afbraak en verwijdering van asbest. De erkenningsvoorwaarden zijn vastgelegd in de Codex welzijn op het werk. Uw werknemers moeten een specifieke opleiding van 32 uur volgen rond deze methodes en een jaarlijkse bijscholing van 8 uur. Meer informatie over deze opleidingen kan u terugvinden op de website van Wees alert voor asbest.

Wat als u tijdens de werkzaamheden materialen ontdekt die vermoedelijk asbest bevatten?

Als u tijdens de werkzaamheden verdacht materiaal constateert, zet u onmiddellijk alle activiteiten stop. Je evacueert zo snel mogelijk de arbeidsplaatsen die kunnen besmet zijn en sluit de toegang tot deze zones af. Vervolgens contacteert u een erkend laboratorium om een staalafname te komen doen. Op basis van hun resultaten, neemt u de nodige preventiemaatregelen.

Zijn er bepaalde activiteiten verboden indien er asbest aanwezig is?

Bij werkzaamheden waarbij er asbest aanwezig is, is het strikt verboden om de asbesthoudende materialen te hergebruiken, deze opnieuw in te sluiten of stof te veroorzaken door het asbesthoudend materiaal te beschadigen (schuren, breken, gooien, ...). Ook het plaatsen van zonnepanelen of overzetdaken op een asbestcementen dak of gevel is verboden.

Om te vermijden dat er asbest zou vrijkomen, is het gebruik van mechanische werktuigen met hoge snelheid (boormachines, slijpmachines, cirkelzagen, ...), hogedrukwaterstraalmachines en compressoren of droge straalmiddelen niet toegestaan op asbesthoudend materiaal.

Activiteiten waarbij het risico aanwezig is dat er asbestvezels vrijkomen mogen niet uitbesteed worden aan uitzendkrachten, jongeren, jobstudenten of stagiairs.

Wie moet toegang hebben tot de asbestinventaris?

Zowel de interne als externe werknemers van een organisatie moeten inzage hebben in dit document zodat zij op de hoogte zijn tijdens welke werkzaamheden zij kunnen blootgesteld worden.

Kan u als werkgever een beroep doen op ondersteuning?

Bent u als werkgever actief in de bouwsector? Dan kan u een beroep doen op de ondersteuningsmaatregelen die worden aangeboden door Constructiv. Zie hier voor meer info.